Anadolu Uygarlıkları Kültür ve Medeniyeti - İlk Çağ Tarihi

Hititler de, başta kral bulunurdu. Kral; Baş Yargıç, Baş Rahip, Başkomutandı. Hititler de Pankuş adı verilen meclis vardı. Hititler de kraliçe'ye Tavananna denirdi. Kral olmadığı zaman, Tavananna ülke yönetiminde söz sahibiydi.

HİTİTLER DÖNEMİNDE MEMLEKET YÖNETİMİ

Kralın yanında memurlar sınıfı ile asillerden oluşan meclisler vardı. İlleri yönetmek için valiler (prensler) görevlendiriliyordu.

Hititlere bağlı devletler üç gruba ayrılırdı:
1) Müttefik Devletler
2) Tabii Devletler
3) Vassal (bağlı) Devletler

SOSYAL SINIFLAR

Sosyal Sınıflar: Soylular, rahipler, hürler, namralar (hür-köle arası sınıf) ve kölelerden oluşurdu. Soylular çok geniş imtiyazlara sahipti. En yüksek makamlara getirilir ve en geniş topraklara sahip olurlardı. Şehirlerde halk hürlerden (asiller, rahipler, askerler, memurlar, tüccarlar ve köylüler) ve kölelerden oluşurdu. Anadolu'da yaşayan toplumlar fazla dindar olmadıkları için Rahipler, Mısır'daki gibi nüfuz kazanamamışlardır.

Köleler: Köleler savaş esirlerinden oluşurdu. Tarım işlerinde çalışırlardı. Bedel ödeyerek hürler sınıfına geçebilirlerdi. Belli ölçüde mal-mülk sahibi olabilirlerdi. Yarı insan kabul edildiklerinden cezalar hürlere oranla yarı yarıya uygulanırdı.

ORDU SİSTEMİ

Eli silah tutan herkes silah altına alınırdı. Kralın, prenslerin ve valilerin özel orduları vardı. Gerekirse ücretli askerler de orduya alınırdı. Ordu, yaya ve arabalardan oluşurdu.

HUKUK SİSTEMİ

Hititlerde adaletin sembolü Güneş'tir. Hititler, ilk kanun koyucu devletlerden birisidir. Aile hukuku (miras) düzenlenmiştir. Hititler de mülkiyet hakkı ve kölenin modern hukuku vardı. Kanunlar insancıldır. Tazminat cezaları ağırlıktadır. En ağır cezalar Kral'a ve devlete başkaldırmaktır. Bu suçun cezası, ölümdür.

EKONOMİK HAYAT

Topraklar kralın malı sayılır ve kral adına ekilirdi. Buna karşılık özel mülkiyete de izin verilmiştir. Tarım, hayvancılık, madencilik, dokumacılık ve ticaret başlıca geçim kaynağıydı. Ticari hayat gelişmişti. Anadolu, Kuzey Suriye ve Mezopotamya arasında ticaret gelişmiştir.

YAZI, DİL VE EDEBİYAT

Hitit ve Urartular, Asur çivi yazısını; Frig, Lidya ve İyonlar, Fenike Alfabesini kullanmışlardır. Hititler edebiyatın çeşitli dallarında eserler vermişlerdir. Bunların başında, tanrılarına hesap verdikleri anallar ile destanlar gelir. Mezopotamya'dan etkilenilerek destanlar ve masallar kaleme almışlardır. Bu destanların başında Kumarbi Destanı gelir. Gılgamış Destanı Hititçe'ye çevrildi. Hititlerin Kumarbi Destanı Yunanlıları etkilemiştir. Çivi yazısını Asurlular'dan alarak kullanmışlardır. Çivi yazısının yanında geliştirdikleri kendi Hiyeroglif Yazısını da kullanmışlardır.

DİNİ İNANIŞ

Hititler başta olmak üzere Anadolu'daki tüm uygarlıkların binlerce tanrısı vardı. Bu tanrıların en ünlüsü fırtınalar tanrısı Teşup ile karısı Hera idi.
Lidyalılar; Kibele, Artemis, Zeus ve Apollo gibi Yunan tanrılarına tapmışlardır. Anadolu uygarlıkları, tanrılarına kurban keserek, yiyecek ve içecek sunarak taparlardı.
Hititlerin ve İyonların, Ahiret inancı zayıftı. Urartular, Ahirete inandıklarından mezarlarını oda ve ev şeklinde yaparak, içlerine eşyalar koymuşlardır.

BİLİM

Anadolu'da gelişen bilim, kendisinden önceki Mezopotamya ve Mısır uygarlıklarının yanında, Hititler de Tarihçilik çok ileri bir seviyedeydi.
Anadolu'da bilim, İyonya'da ileri bir seviyedeydi. İyonya'nın zenginliği, coğrafi durumu ve dış dünyayı tanımaları ve kısmen özgür şehir yönetimleri bilim ve kültür hayatını geliştirmiştir. Yunanistan'a tesir eden İyon kültürü, Avrupa kültürünün temelini oluşturmuştur. Özgür düşünce ve felsefenin doğmasına neden olmuştur. Pisagor, matematik ve geometriye bilimsellik kazandırmıştır.

MİMARİ YAPI

Evler, saraylar ve tapınaklar yapmışlardır. Hititlerin İvriz Kabartmaları ünlüdür (taş işçiliği). Kral Midas'ın mezarı Frigler'in en ünlü mimari eseridir. Heykeltıraşlıkta ileri giderek, Tanrı heykelleri ve Kabartmalar yapmışlardır. Taştan ve tunçtan heykeller (sfenks: insan başlı aslan) yapmışlardır. Urartular taş işçiliğinde gelişmişlerdir.

Kaynak: www.atatarih.com