KIRIM SAVAŞI

1853-1856

Mısır Sorununun çözümünden sonra Osmanlı Devleti, Tanzimat hareketlerinin öngördüğü yenilikleri başlattı. Ordudaki batı tarzındaki yenileşme hareketleri artırıldı. Bu durum, Osmanlı Devleti'nin güçlenmesini kendi çıkarlarına aykırı gören Rusya'yı rahatsız etti. Çünkü Rusya uzun zamandan beri bir devlet politikası olarak İstanbul ve Çanakkale boğazlarını ele geçirmek, Balkanlarda kendine bağlı devletler oluşturmak istiyordu.

Rusya'nın Osmanlı Devleti'ne karşı uygulamak istediği bu politikada en büyük engel İngiltere idi. Bu nedenle Rusya, İngiltere'ye Osmanlı topraklarını paylaşmayı teklif etti. İngiltere Rusya'nın bu teklifini kabul etmedi. Bunun üzerine Rusya emellerini gerçekleştirmek amacıyla tek başına harekete geçti. Osmanlı Devleti ile savaşmak için bahaneler aramaya başladı. Kutsal Yerler Sorunu'nu gündeme getirdi. Kudüs ve çevresinde yaşayan Katoliklere tanınan hakların Ortodokslara da tanınmasını istedi. Ayrıca Osmanlı sınırları içinde yaşayan bütün Ortodoksların himayesinin kendisine verilmesini istedi.

Osmanlı Devleti, Rusya'nın bu isteğini bağımsızlık ve egemenlik anlayışına aykırı bulduğu için kabul etmedi. Bunun üzerine Rusya, Osmanlı Devleti'ne savaş açacak Kafkaslar ve Balkanlardan saldırıya geçti (1853).

Bu dönemde Avrupa devletlerinde iç karışıklıklar yaşanıyordu. Rusya bu olayda Avrupa devletlerinin kendi iç karışıklıklarından dolayı Osmanlı Devleti'ne yardım edemeyeceğini düşünüyordu.

Ancak olaylar Rusya'nın düşündüğü gibi olmadı. Bu devletler Osmanlı Devleti ile bir ittifak anlaşması imzalayıp Rusya'ya savaş ilan ettiler (1854).

Rus donanması Sinop'ta Osmanlı donanmasını yakınca (1853) İngiltere, Fransa ve Piyomente birlikte hareket ederek Sivastopol'u ele geçirdiler. Karadeniz kıyısındaki Rus limanlarını tahrip ettiler. Balkanlarda Avusturya ve Osmanlı orduları Rusları yendiler. Bu gelişmeler üzerine Rusya barış istemek zorunda kaldı.

Paris'te Osmanlı Devleti, Rusya, İngiltere, Fransa, Piyomente, Avusturya ve Prusya'nın katıldığı bir konferans toplandı. Görüşmeler sonucu Paris Antlaşması imzalandı (1856).

Paris Antlaşması'na göre;

1- Osmanlı Devleti bir Avrupa devleti sayılacak, Avrupa devletler hukukundan yararlanacak,

2- Osmanlı Devleti'nin toprak bütünlüğü Avrupa devletlerinin garantisinde olacak,

3- Boğazlar konusunda 1841 Londra Boğazlar Sözleşmesi'nin şartları geçerli olacak,

4- Karadeniz tarafsız bir deniz olacak,

5- Osmanlı Devleti ve Rusya Karadeniz'de tersane ve savaş gemisi bulunduramayacaktır.

6- Osmanlı Devleti ve Rusya savaş sırasında aldıkları yerleri geri verecektir.